Zawirowania w świecie polityki często znajdują bezpośrednie odzwierciedlenie w sferze gospodarczej. Zwykle wczesnym sygnałem naruszenia stabilności politycznej kraju jest spadek wartości jego waluty. Taka sytuacja ma właśnie miejsce w Republice Południowej Afryki.

Kiedy w 2014 roku Afrykański Kongres Narodowego walczył o utrzymanie władzy, zapowiadał radykalne transformacje gospodarcze, których celem miało być umocnienie pozycji Czarnych Afrykanów stanowiących większości w post-apartheidowym RPA. Po trzech lata wielu ocenia, że proces zmian jest zbyt wolny i często niedopasowany do realnych warunków, a bogactwo wciąż koncentruje się w rękach niewielkiej części populacji. Reakcją na niezadowolenie są zmiany w składzie rządu zainicjowane przez prezydenta Jacoba Zumę, wśród których jedną z bardziej kontrowersyjnych jest zwolnienie ministra finansów Pravina Gordhana.

Jak podaje BBC, Gordhan był znany ze swojej zachowawczości, a opuszczenie przez niego urzędu spowodowało w zeszłym tygodniu 5-proc. spadek wartości randa. Jego następca, Malusi Gigba, ma zamiar wprowadzić zapowiadane radykalne zmiany, jednak wielu zarzuca mu brak wystarczających kompetencji. Co prawda Gigba ma doświadczenie polityczne, ostatnio pełnił urząd ministra spraw wewnętrznych, lecz brakuje mu przygotowania ekonomicznego. Zmiana na stołku ministra finansów wzbudziła liczne obawy, czego wyrazem jest systematyczny spadek wartości randa w stosunku do dolara.

Agencje ratingowe już aktualizują ocenę RPA. S&P Global obniżył swoją notę do BB+, co oznacza zmianę poziomu z inwestycyjnego do spekulacyjnego. Podobna degradacja jest nieunikniona również w przypadku innych agencji (Moody’s zaplanował publikację ratingu RPA na najbliższy piątek). Jeśli tak się stanie, inwestowanie w Afryce Południowej będzie postrzegane jako bardziej ryzykowne, a kraj będzie miał większe problemy z pożyczką pieniędzy na rynku międzynarodowym. Zwłaszcza, że wartość innych wskaźników gospodarczych też pozostawia wiele do życzenia – podczas gdy w 2015 roku tempo wzrostu gospodarczego wyniosło 1,3 proc., w 2016 roku osiągnęło poziom zaledwie 0,3 procent.